Media w edukacji

Cyfrowy tubylec w szkole - diagnozy i otwarcia. T. 2, Nauczyciel a nowe technologie w szkole / redakcja naukowa Marzenna Nowicka, Joanna Dziekońska. Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, 2018.

W niniejszym tomie zapraszamy do refleksji nad przemianami funkcjonowania nauczyciela w czasach rozwoju technologii cyfrowych. Przedstawiamy piętnaście artykułów uporządkowanych w dwóch rozdziałach. W pierwszym z nich autorzy podejmują próby określenia poziomu adaptacji nauczycieli do zastanych warunków cyfrowej rzeczywistości. W drugim rozdziale znalazły się artykuły opisujące próby oswajania nowych technologii przez nauczycieli w procesie dydaktycznym i relacjach z uczniem – cyfrowym tubylcem. Rozdział zamyka artykuł Magdaleny Słowik, która podejmuje namysł nad specyfiką kompetencji informatycznych współczesnych nauczycieli. Autorka przytacza wyniki swoich badań, w ramach których śledzi proces doskonalenia nauczycieli w zakresie wykorzystania TIK na lekcji, a także przywołuje perspektywę rodziców i dzieci  w zakresie partycypacji nowych mediów w procesie edukacyjnym.

Fragment wstępu

 

 

 

 

Cyfrowy tubylec w szkole : diagnozy i otwarcia. T. 3 , Mediatyzacja przestrzeni szkoły-tropy badawcze i implementacje / redakcja naukowa Marzenna Nowicka, Joanna Dziekońska. Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, 2019.

Tom zbudowany jest z dwóch rozdziałów. W pierwszym zgromadzono artykuły dotyczące kondycji młodego cyfrowego pokolenia. Marzenna Nowicka przedstawia dane z najnowszych raportów polskich o sposobach korzystania z nowej rzeczywistości technologicznej przez dzieci i młodzież. Z jednej strony zwraca uwagę na fakt, iż dzieci przed wstąpieniem do szkoły mają bogate doświadczenia w korzystaniu z sieci, z drugiej jednak podkreśla, że potoczne sądy o wysokich kompetencjach cyfrowych młodego pokolenia nie znajdują potwierdzenia w badaniach. Rozdział II niniejszego tomu poświęcony jest problemom implementacji cyfrowych projektów do praktyki szkolnej. Propozycje konkretnych rozwiązań dydaktycznych poprzedzone zostały refleksjami Ewy Skrzetuskiej na temat form współpracy środowisk szkoły i domu rodzinnego w zakresie stymulowania bezpiecznego użytkowania przez dzieci nowoczesnych technologii.

Publikacja ta może bezpośrednio posłużyć praktyce edukacyjnej, w której codziennie stawiamy sobie pytanie, czego i jak uczyć wobec nowej kulturowo sytuacji.

Fragment wstępu

 

 

 

Edukacja medialna w dobie współczesnych zmian kulturowych, społecznych i technologicznych / redakcja naukowa Agnieszka Ogonowska, Grzegorz Ptaszek. Wydanie 2. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2016.

Książka pod redakcją Agnieszki Ogonowskiej i Grzegorza Ptaszka bardzo aktualnie i wyjątkowo szybko reaguje na nowe trendy uwarunkowane nie tylko współczesnymi procesami społecznymi i kulturowymi, ale także technologicznymi, które odzwierciedlają się w sferze mediów i współczesnej komunikacji medialnej. […] Publikacja zawiera nowe i inspirujące uwagi, spostrzeżenia, analizy, studia przypadku oraz znaczące wnioski badawcze, które są wzbogacające i inspirujące nie tylko dla teorii i praktyki edukacji medialnej, ale również dla pokrewnych dziedzin.

Z recenzji prof. Katariny Fichnovej ( z okładki książki)

 

 

 

 

 

Efektywne wykorzystanie nowych technologii na lekcjach /  Howard Pitler, Elizabeth R. Hubbell, Matt Kuhn ; przeł. Patrycja Szmyd. Warszawa : Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2015.

Nowe technologie są wszechobecne w naszym życiu. Ich możliwości oddziaływania na proces uczenia się i nauczania w dzisiejszej szkole są ogromne.

Książka ta odpowiada na pytania, jak włączyć technologie informacyjno-komunikacyjne do nauczania i uczenia się , które z technologii mogą najefektywniej wspierać proces dydaktyczny i realizację poszczególnych celów uczenia się oraz zadań, a przy tym nie będą rozpraszać uwagi uczniów.

Wykorzystanie najnowszych badań naukowych doprowadziło do zebrania i opisania najbardziej użytecznych sposobów zastosowania TIK w skutecznych strategiach edukacyjnych. Strategie te to:

·         wyznaczanie celów i przekazywanie informacji zwrotnej,

·         motywacja do podejmowania wysiłku i nagradzanie osiągnięć,

·         uczenie się oparte na współpracy,

·         wskazówki, pytania i informacje wstępne,

·         przekazywanie informacji w formie pozawerbalnej

·         podsumowanie materiału i sporządzanie notatek,

·         zadania domowe i ćwiczenia,

·         rozpoznawanie podobieństw i różnic,

·         stawianie i sprawdzanie hipotez.

W każdym rozdziale przedstawiono przykłady dobrej praktyki, obejmujące wszystkie poziomy edukacyjne i dziedziny wiedzy. Autorzy polecają też wiele aplikacji – edytorów tekstu, arkuszy kalkulacyjnych, gier edukacyjnych, narzędzi do zbierania danych oraz zasobów internetowych, dzięki którym lekcje staną się ciekawsze, a przy tym bardziej efektywne i pobudzające do myślenia.

Z okładki książki

 

Media społecznościowe w szkole / Anna Borkowska, Marta Witkowska. Warszawa : NASK Państwowy Instytut Badawczy, 2017.

Edukacja XXI wieku szybkim krokiem zmierza ku integracji tradycyjnego sposobu nauczania z nowymi technologiami. Lekcje z wykorzystaniem multimedialnych rzutników, tablic interaktywnych i platform e-learningowych prowadzi już większość szkół na świecie.  Pedagodzy jednak nadal z rezerwą podchodzą do mediów społecznościowych, choć dla ich uczniów używanie tego rodzaju serwisów jest czymś naturalnym. Również wielu nauczycieli posiada prywatne konta na portalach. Nie wszyscy jednak wykorzystują media społecznościowe w praktyce szkolnej. Ostrożność nauczycieli wobec nowych technologii jest w pewnym stopniu uzasadniona. Media społecznościowe nadal kojarzą się dorosłym bardziej z zagrożeniami i rozrywką niż z edukacją szkolną. Pedagodzy niechętnie sięgający po nowe środki komunikacji jako podstawowe bariery wskazują niewystarczające kompetencje cyfrowe, brak czasu, złe doświadczenia w kontaktach wirtualnych z uczniami, a wreszcie brak przekonania co do ich użyteczności w nauce. Tymczasem media społecznościowe stwarzają nowe możliwości przekazywania wiedzy uczniom dzięki wykorzystaniu ich naturalnego środowiska. Pozwalają na realizację wielu celów dydaktycznych: kształtowanie umiejętności pracy w grupie i nawiązywania kontaktów, pogłębianie umiejętności wyrażania swoich poglądów i opinii podczas sieciowych dyskusji, inspirowanie młodych ludzi do twórczości. Świadomie wykorzystywane, mogą znacząco wzbogacić proces nauczania poprzez podniesienie atrakcyjności przekazu i różnorodności środków dydaktycznych.

Fragment wstępu

 

 

Media w edukacji / Janusz Gajda. Wyd. 8. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2010.

Rozdział III dotyczy znaczącej roli mass mediów w edukacji. Wskazuje na szanse i zagrożenia edukacyjne w odbiorze mediów oraz na ich wyjątkową rolę w edukacji globalnej, instrumentalnej i autotelicznej. W rozdziale IV omówiona została swoistość poszczególnych mass mediów, jak książki, prasy, radia, filmu i telewizji, i ich oddziaływanie wychowawcze. Rozdział V jest uogólnieniem dotychczasowych rozważań na temat stworzonego przez media swoistego środowiska wychowawczego człowieka współczesnego. W rozdziale VI zasygnalizowano kluczowe problemy społeczeństwa informacyjnego, roli komputerów i Internetu w edukacji.  Rozdział VII zawiera wybór fragmentów ze znaczących publikacji dotyczących mass mediów i hipermediów. Ma on charakter pomocniczy i uzupełniający rozważania zawarte w poprzedzających go rozdziałach.

Fragment wstępu

 

 

 

 

 

Media w procesie wychowania / Marcin Musioł. Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, cop. 2006.

Marcin Musioł w swojej książce zwrócił uwagę na wykorzystanie przez dzieci komputerów oraz różnych usług sieciowych funkcjonujących w Internecie oraz mediów prostych, np. układanek i klocków. Autor dokonał charakterystyki mediów i materiałów dydaktycznych chętnie wykorzystywanych w procesie kształcenia do prezentacji różnego typu treści obrazowych i dźwiękowych. Wskazał na znaczenie reklamy w mediach, wyszczególnił tez różne typy mechanizmów wpływających na odbiór informacji przez dzieci i młodzież. W kontekście mediów przeanalizował proces wychowania., kładąc nacisk na jego cele oraz związane z tym najważniejsze problemy wychowania.

Prof. zw. dr hab. Bronisław Siemieniecki (z okładki książki)

 

 

 

 

Multimedia w kształceniu /  Józef Bednarek. Wydanie 1 - 4 dodruk. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.

Dla wszystkich podmiotów realizujących proces kształcenia istotne są następujące pytania. Jak zmienia się proces nauczania-uczenia się? W jaki sposób zorganizować warsztat pracy? Jakie są negatywne konsekwencje korzystania z mediów? Jak skutecznie i racjonalnie korzystać z tych wszystkich nowych możliwości?  Te i dziesiątki innych pytań nie mogą pozostać bez odpowiedzi, gdyż media nie tylko stymulują obecnie największe przemiany edukacyjne, ale także są istotnym składnikiem naszej świadomości, demokracji, codziennego funkcjonowania. Przygotowują nas bowiem do pracy zawodowej, służąc jej doskonaleniu i realizacji (m.in. telepraca). Najważniejszym celem książki jest skłonienie Czytelników do refleksji nad wieloma postawionymi w niej pytaniami. Chodzi także o kształtowanie innowacyjnych i zarazem krytycznych postaw użytkowników mediów. Ponadto ważne są kompetencje, umiejętności i sprawności, jakie mogą być nabywane pod wpływem lektury tej publikacji. Dołożono zatem wszelkich starań, aby ułatwić odbiór zawartych w niej treści. Układ i liczba problemów były przedmiotem nie tylko zajęć dydaktycznych i badań prowadzonych pod kierunkiem Autora przez studentów różnych uczelni, ale także licznych dyskusji i konsultacji, które odbyły się w środowiskach naukowych.

Fragment wstępu

 

 

 

Podręcznik multimedialny : teoria, metodologia, przykłady / Wojciech Walat. Rzeszów  Wydaw. Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2004.

W części pierwszej, obejmującej zarys teorii podręcznika multimedialnego, wskazałem na jej poliparadygmatyczny charakter, przejawiający się we wprowadzeniu istotnych zmian w obowiązujących dotychczas kryteriach wyznaczających problemy i kierunki modelowania oraz prowadzenia badań w tym zakresie. Określiłem również zadania stojące przed teoria podręcznika multimedialnego, uporządkowane zgodnie z funkcjami: opisową, wyjaśniającą, prakseologiczną, wartościującą i prognostyczną. Część tę zamyka koncepcja metodologii modelowania szkolnych podręczników multimedialnych w ujęciu systemowym.

W części drugiej, obejmującej rozpoznawanie roli podręcznika we współczesnej szkole, podjąłem próbę określenia miejsca podręcznika multimedialnego w nowoczesnej koncepcji edukacji ogólnotechnicznej i informatycznej. Przeprowadziłem analizę aktualnego stanu wiedzy pedagogicznej w zakresie modelowania podręczników multimedialnych oraz analizę prawidłowości rozwoju psychicznego uczniów na danych etapach edukacyjnych. Zestawiłem wynikające z tych analiz wskazania do opracowania założeń modelowych i konstrukcyjnych multimedialnych podręczników szkolnych.

W części trzeciej, obejmującej projektowanie podręcznika multimedialnego, skoncentrowałem się na opisie modelu teoretycznego podręcznika multimedialnego do uczenia się techniki-informatyki z uwzględnieniem danego etapu edukacyjnego. Podałem tu również przykładowe rozwiązania autorskie zastosowane w podręcznikach funkcjonujących w szkołach.

W części czwartej, obejmującej konstruowanie, przeprowadziłem pogłębione analizy teoretyczne prowadzące do opracowania rzeczywistego modelu podręcznika multimedialnego zgodnie z postulatami i założeniami sformułowanymi na etapie diagnozowania i projektowania. Model ten opisałem w aspekcie merytorycznym i dydaktycznym oraz opracowywania rozwiązań pod względem formalnym, obejmującym ilustracje statyczne i dynamiczne.

Ze wstępu

 

 

Rodzic, dziecko, nauczyciel w przestrzeni wirtualnej / pod redakcją Józefa Bednarka i  Anny Andrzejewskiej. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2018.

Publikacja została podzielona na dwie części. Pierwszą, pod tytułem Przestrzeń wirtualna w perspektywie pedagogicznej, poświęcono edukacyjnym aspektom cyberprzestrzeni. Część tę otwiera wprowadzający w temat artykuł pod tytułem Nowa rola nauczyciela i ucznia w zmieniającej się przestrzeni cyfrowej.

Druga część publikacji, zatytułowana Indywidualny i społeczny wymiar zagrożeń przestrzeni wirtualnej, stanowi refleksję na temat społeczno-edukacyjnych uwarunkowań funkcjonowania młodego pokolenia w świecie wirtualnym. Rozważania te rozpoczyna Bożena Matyjas, która w swoim artykule zatytułowanym Nowe formy uzależnień młodzieży w świecie wirtualnym wskazuje na nowe uzależnienia, takie jak: siecioholizm, zakupoholizm online oraz fonoholizm. Jarosław Korczak zaś prezentuje wyniki badań dotyczących aktywności oraz społecznej wartości przekazów polskich internautów zamieszczanych w serwisie YouTube. Omawia przyczyny popularności tego rodzaju kanałów oraz ich rolę w procesie edukacji i kreowania wzorców społecznych.

Podjęte w tomie analizy stanowią przyczynek do interdyscyplinarnego i wieloaspektowego ujęcia zagadnienia relacji rodzic – dziecko – nauczyciel w przestrzeni wirtualnej. W swej istocie łączą tradycyjne podstawy teoretyczno-metodyczne kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży z coraz bardziej aktualną i społecznie znaczącą problematyką cyberprzestrzeni i światów wirtualnych.

Fragment wstępu

 

Technologia informacyjna w procesie dydaktycznym / red. Maciej Tanaś ; [aut. Józef Bednarek et al.]. Warszawa  Wydawnictwo MIKOM, 2005.

Z pewnością technologia informacyjna nie jest panaceum na bolączki oświaty. Prawdziwe jest również stwierdzenie, że: „sednem edukacji jest jej jakość. Ona wpływa na to czego studenci się uczą, jak dobrze się uczą i jakie korzyści uzyskują ze swej edukacji”. Jeśli jednak przyjmiemy, że cechą znamienną edukacji jest jej jakość, to równocześnie wypada uznać, że zależy ona bezpośrednio nie tylko od kondycji ekonomicznej szkoły, ale też nieodmiennie wiąże się z osobą wychowawcy, a zarazem nauczyciela-mistrza, z poziomem jego kompetencji merytorycznych i dydaktycznych, relacjami społecznymi w klasie, aspiracjami poznawczymi uczniów itd. Równocześnie jednak coraz powszechniej akceptowana jest myśl, że choć postęp w zakresie skuteczności dydaktycznej lub oszczędności oświatowe można by uzyskać, modernizując tradycyjny system kształcenia, to jednak formułowane oczekiwania związane z kształceniem ustawicznym dadzą się zrealizować jedynie wówczas, gdy zostaną zastosowane narzędzia nowoczesnych technologii informatycznych we właściwy sposób i w odpowiedniej liczbie. Bez wątpienia technologia informacyjna wzbogaca warsztat dydaktyczny nauczyciela i ucznia, ale równocześnie pozwala na oderwanie kształcenia od tradycyjnej w swej istocie szkoły. 

W zamyśle autora książka miała porządkować materiał, wprowadzając tam gdzie to możliwe – ład terminologiczny, a równocześnie inspirować do podejmowania dyskusji nad dydaktycznymi aspektami technologii informacyjnej. Publikowana praca jest raczej oczekiwanym przyczynkiem do naukowej dyskusji nad rolą środków informatycznych i mediów w procesie kształcenia i w nowej organizacji procesu dydaktycznego, nad zarządzaniem i administrowaniem placówką szkolną wspomaganą informatycznie, nad podstawami kształcenia multimedialnego oraz rodzajami i grupami oprogramowania edukacyjnego, także specjalistycznego, nad przydatnością zasobów internetowych dla nauczyciela, nad miejscem technologii informacyjnej w diagnozie i terapii pedagogicznej.

Z wstępu książki

 

Technologie informacyjno-komunikacyjne na lekcjach : przykładowe konspekty i polecane praktyki / Małgorzata Ostrowska, Danuta Sterna. Warszawa : Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2015.

Pierwszą część książki stanowi poradnik dla nauczycieli tworzących scenariusze lekcji z TIK. Dowiedzą się z niego, co jest ważne w planowaniu efektywnych lekcji i na co zwracać uwagę, aby technologie informacyjno-komunikacyjne stały się elementem kształcenia pomagającym uczniom w osiąganiu celów uczenia się, a nauczycielom – ułatwiającym pracę. W drugiej części umieściłyśmy dobre praktyki – „małe formy z TIK”, czyli fragmenty zajęć lub opisy pojedynczych aktywności uczniów z wykorzystaniem nowych technologii. Opisy zawierają przykłady ćwiczeń i pomoce potrzebne do ich przeprowadzenia. Dobre praktyki znajdziecie także na płycie, która towarzyszy książce. Ponadto są na niej również bardziej rozbudowane przykładowe lekcje, a na każdą z nich składają się: szczegółowy konspekt (scenariusz) z komentarzami dla nauczycielki/la, prezentacja pomocna w prowadzeniu lekcji oraz materiały, w tym zadania dla uczniów. Dobre praktyki i scenariusze zostały uporządkowane według przedmiotów i poziomów nauczania.

Twórcom zebranych tu materiałów dydaktycznych i samym autorkom tej publikacji przyświecała idea, by technologie informacyjno-komunikacyjne uczynić narzędziem, które, stosowane w szkole, wesprze efektywne metody nauczania i uczenia się.

Fragment wstępu

 

Oprac. Bogumiła Pawłowska